Armagnac là một loại rượu mạnh rất thơm từ vùng Gascony, thuộc phía tây nam nước Pháp. Rượu Armagnac là loại rượu mạnh đầu tiên của Pháp và được cho là bắt nguồn từ đầu thế kỷ XV. Nếu điều này chính xác thì Armagnac là dòng rượu chưng cất lâu đời nhất được sản xuất tại châu Âu.
Vị trí địa lý và thổ nhưỡng
Mặc dù ra đời từ rất lâu nhưng Armagnac thường bị nhầm với vùng sản xuất rượu mạnh nổi tiếng hơn là Cognac. Nhìn chung thì 2 vùng này có khá nhiều điểm tương đồng: đều sản xuất rượu mạnh chưng cất, đều thuộc miền tây nam nước Pháp, phương pháp và giống nho làm rượu như nhau. Tuy nhiên, 2 vùng này vẫn có những khác biệt đáng kể, tạo nên nét đặc trưng và niềm tự hào riêng từng vùng.
Hai điểm khác biệt rõ rệt nhất của Armagnac và Cognac chính là vị trí địa lý và hương vị rượu mạnh. Armagnac thuộc vùng Gascony, cách Bordeaux 120 km về phía đông nam. Còn rượu Cognac thuộc vùng Charente, nằm ngay phía bắc Bordeaux. Rượu Armagnac đậm màu hơn, hương vị rượu đậm đà, tập trung và mộc mạc hơn. Trong khi đó rượu mạnh Cognac mềm mại, nhẹ nhàng và đậm hương hoa quả hơn.
Giống nho
Rượu mạnh Armagnac của Pháp được làm từ rượu vang chưng cất, trong đó 55% là giống nho Ugni Blanc, pha trộn với nho Folle Blanche, Baco Blanc và Colombard. Các giống nho khác được phép sử dụng nhưng không mấy phổ biến là Blanc Dame, Graisse, Jurancon Blanc, Mauzac Blanc, Mauzac Rosé và Meslier Saint-Francois. Mỗi giống nho mang lại cho rượu hương thơm và mùi vị khác nhau, do vậy tùy thuộc vào tỷ lệ nho pha trộn mà nhà sản xuất có thể sáng tạo ra phong cách rượu mạnh rất đa dạng.
Sản xuất
Sau quá trình chưng cất, rượu mạnh tiếp tục được “nằm nghỉ” trong thùng gỗ sồi, thông thường từ 6-12 tháng trong thùng gỗ sồi mới, sau đó ủ trong thùng gỗ sồi đã qua sử dụng trong thời gian dài hơn. Tiếp đến, rượu được pha trộn theo tỷ lệ để đạt hương vị mà nhà sản xuất mong muốn. Quá trình ngâm ủ trong thùng gỗ sồi giúp vị rượu trở nên mềm mại, tăng cường phức hợp hương thơm và thâu nhận thêm hương vani và mùi vị khác.
Cấp bậc chất lượng
Có 4 cấp bậc chất lượng rượu Armagnac khác nhau, tùy thuộc vào thời gian ngân ủ trong thùng gỗ sồi:
- VS: thời gian ngâm ủ từ 1-3 năm
- VSOP: thời gian ngâm ủ từ 4-9 năm
- Napolean: thời gian ngâm ủ từ 6-9 năm
- XO: thời gian ngâm ủ trên 10 năm
Ngoài ra, ta cũng có thể thấy rượu Armagnac được gắn số tuổi nhất định, đây chính là tuổi của dòng rượu trẻ nhất được dùng để pha trộn.
Các dòng rượu Armagnac
Ban đầu, vùng Armagnac nằm chủ yếu ở địa phận hành chính Gers, nhưng trải dài vào Landes (ở phía tây) và Lot-et-Garonne (ở phía bắc). Ngày nay, Armagnac được chia ra làm 3 phân khu sản xuất rượu là Bas Armagnac, Armagnac-Tenareze và Haut Armagnac. Rượu mạnh sản xuất ở 3 vùng này có những nét đặc trưng riêng do điều kiện đất đai và khí hậu khác biệt. Trong đó Bas Armagnac là vùng sản xuất rượu mạnh lớn nhất Armagnac.
Ngoài rượu mạnh thì vùng Armagnac còn sản xuất rượu vang đỏ, rượu vang trắng và rượu vang hồng dưới danh hiệu IGP Cotes de Gascogne. Phía nam Armagnac cũng nổi tiếng với dòng rượu vang đỏ đậm đà Madiran.
